Kwas foliowy - najnowsze rekomendacje

Kwas foliowy, znany również jako witamina B9, to rozpuszczalna w wodzie witamina z grupy B. Jest niezwykle ważny dla organizmu, zwłaszcza podczas ciąży, gdy odgrywa kluczową rolę w rozwoju mózgu płodu oraz w produkcji i naprawie DNA. Kwas foliowy jest również istotny dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i odpornościowego.

Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak anemia, problemy z pamięcią, a u kobiet w ciąży może zwiększać ryzyko wad wrodzonych u dziecka.

Dobrym źródłem kwasu foliowego są liście warzyw (stąd nazwa “foliowy”, pochodząca od łacińskiego “folium”, co oznacza liść), orzechy, nasiona, owoce, a także suplementy diety. Ważne jest, aby zapewnić odpowiednią ilość kwasu foliowego, szczególnie kobietom w ciąży, aby zapewnić prawidłowy rozwój płodu.

Czym jest kwas foliowy a czym folian?

Kwas foliowy i foliany to dwa różne związki chemiczne, ale ściśle ze sobą powiązane.

  • Kwas foliowy: To forma naturalna, która występuje w żywności i jest również wykorzystywana w suplementach diety. Jest to forma nieaktywna, która musi zostać przekształcona w aktywną formę biologiczną przez enzymy w organizmie przed wykorzystaniem. Większość spożywanego kwasu foliowego w suplementach lub żywności jest w formie kwasu foliowego.
  • Foliany: Są to pochodne kwasu foliowego, które są aktywnymi formami biologicznymi. Przekształcają się one w aktywną postać kwasu tetrahydrofoliowego (THF), która jest niezbędna do biosyntezy DNA, a także do wielu innych procesów metabolicznych. Foliany są zazwyczaj bardziej biodostępne i wydajne w organizmie niż kwas foliowy.
  • 5-MTHF to skrót od 5-metylotetrahydrofolianu, który jest biologicznie aktywną formą kwasu foliowego. Jest to jeden z folianów, czyli pochodnych kwasu foliowego, które są wykorzystywane przez organizm bezpośrednio, bez konieczności przekształcania ich przez enzymy.
  • 5-MTHF pełni kluczową rolę w metabolizmie homocysteiny, a także jest niezbędny do syntezy DNA, aminokwasów i innych ważnych związków chemicznych. Dzięki swojej biologicznej aktywności, 5-MTHF jest powszechnie wykorzystywany w suplementach diety, szczególnie w przypadku osób, które mają trudności w przekształcaniu kwasu foliowego w jego aktywną formę.
  • Z powodu swojej gotowości do wykorzystania przez organizm, 5-MTHF jest często preferowaną formą kwasu foliowego w suplementacji, zwłaszcza dla osób z niektórymi deficytami enzymatycznymi, które mogą mieć trudności w przekształcaniu innych form kwasu foliowego w aktywną postać.

W skrócie, kwas foliowy jest formą nieaktywną, którą organizm musi przekształcić w aktywną postać, podczas gdy foliany są już gotowymi aktywnymi formami kwasu foliowego, które organizm może od razu wykorzystać. Produkty suplementacyjne mogą zawierać kwas foliowy lub różne formy folianów, takie jak metylofolian lub folian wapnia. 

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników wydało nowe stanowisko w zakresie suplementacji aktywnych folianów, choliny i witamin B6 i B12 w okresie przedkoncepcyjnym, ciąży i połogu. W opracowaniu stanowiska uwzględniono najnowsze badania i stanowiska światowych towarzystw i grup eksperckich, analizowano aspekty żywieniowe i potrzeby polskiej populacji w zakresie suplementacji oraz uwzględnione zostały aspekty prawne i komunikacyjne obowiązujące w krajach UE.

Nowe rekomendacje:

  • W okresie okołokoncepcyjnym zaleca się suplementację 400 µg 5-MTHF oraz 400 µg kwasu foliowego/dzień 
  • U kobiet w ciąży oraz podczas laktacji zaleca się suplementację 800 µg 5-MTHF/dzień 
  • W suplementacji kobiet planujących ciążę, ciężarnych oraz w czasie laktacji można również stosować preparaty zawierających w swoim składzie zarówno aktywny folian, jak i syntetyczny kwas foliowy
  • U kobiet przygotowujących się do ciąży zaleca się suplementację folianami co najmniej 12 tygodni przed planowaną koncepcją  
  • U kobiet z BMI >30 kg/m2 po oznaczeniu poziomu folianów poniżej 28 nmol/l zaleca się suplementację 5 mg/dobę folianów w połączeniu z mio-inozytolem (1000 mg) maksymalnie do 12 tc. 
  • U kobiet, które urodziły wcześniej dziecko z wadą cewy nerwowej zaleca się suplementację 5 mg/dzień folianów
  • Należy podkreślić, że rutynowe oznaczanie polimorfizmów genu MTHFR u kobiet planujących ciążę oraz ciężarnych nie jest uzasadnione klinicznie
  • Nosicielstwo wariantów zmutowanych genu MTHFR nie jest wskazaniem do stosowania profilaktyki przeciwzakrzepowej 
  • Należy pamiętać, że w przypadku kwasu foliowego górny bezpieczny poziom dziennego spożycia (safe upper level) wynosi 1 mg/dzień

Chesz dowiedzieć się więcej, potrzebujesz pomoc? Umów się na wizytę: https://trycho-medica.pl/konsultacja-trychologiczna-badanie/

Autor: Trycho-Medica, 11 Marzec 2024